LABİRENT
1 yıl önce
Her mevsimde yapraklı olan ve ağaçlar üzerinde yaşayan yarı asalak bir bitkidir. Özellikle elma ağacının dalları üzerinde yaşar. Armut, söğüt,kavak, meşe gibi ağaçların üzerinde de asalak olarak yaşayabilmektedir. Sapları her zaman ikiye ayrılarak dallanır. Çiçekleri tek eşeyli, meyveleri yapışkan, sulu ve yumuşaktır. Bu meyveleri yiyen kuşların kondukları ağaçların üzerine dışkılarıyla tohumları bırakması ökse otunun yayılmasını sağlar. Bazı yörelerde meyvelerindeki yapışkan madde çubukların üzerine sürülerek kuşları yakalamak için ökse olarak kullanılmaktadır. Ökse otunun meyveleri eczacılıkta kullanılmaktadır.Ökse otu (Viscum album), Santalaceae familyasından Avrupa, batı ve güney Asya'ya özgü asalak bir bitki türü. Halk arasında gevele, güvelek, gövelek, purç, çekem olarak da bilinir.
İngilizcede gelinciğe verilen adlardan biri de "Corn Poppy" dir. Gelincik uyku tanrısı Hypnos (Roma'da Somnus) tarafından insanları/tanrıları uyutsun diye yaratıldı.
Bereket tanrıçası Demeter ( Roma'da Ceres ) bir zamanlar uykusuzluktan çok çekermiş. Uykusuz ve yorgun olduğundan bitkilerin büyümesi ve verimli olması için çabalamaya gücü yetmezmiş. Kıtlık başlamış. Bunu gören Somnus, Ceres için gelinciklerden bir karışım yapıp içmesini sağlamış. Ceres bunu içer içmez derin bir uykuya dalmış.
Uyandığında kendisini uykusunu almış ve çok da zinde olduğunu görmüş. Ve tabi tüm enerjisini tarlada büyümeye çalışan mahsule yoğunlaştırmış. Kıtlık bitmiş, rekolte rekor kırmış. O zaman bu zaman çiftçiler mısır/hububat tarlalarında ne zaman gelincik görseler bunu o senenin yeni rekorlara gebe olduğuna yorarlar ve gelincikleri asla koparmazlarmış. Bu çiçeğe de "Corn Poppy veya Corn Rose" adını koymuşlar.
Gelinciğin tarihsel izlerini aramak için binlerce yıl geriye gitmek gerekiyor. En eski çizimleri en az 3000 yıl önceye tarihlenen eski Mısır lahitlerinde bulunmuştur. Ayrıca günümüzden yaklaşık 1000 yıl öncesine ait Codex Vindobonensis'te Bizans prensesi Anicia Juliana gelinciklerle birlikte resmedilmiştir. Gelincik Homer'in İlyada'sında da kendine yer bulur: Homer ölen savaşçıları gelinciklere benzetir.
Eski Yunan / Roma mitolojisinde de gelincik bir çok tanrı ile ilişkilendirilir. Örneğin Morpheus (uyku tanrısı Hypnos'un üçbin çocuğundan biridir ve insanlara uykuda çeşitli biçimlerde görünen düşleri simgeler.) gelincikten yaptığı taçları uyutmak istediklerine verir. Adına yapılan tapınaklar da genellikle gelinciklerle süslenirdi. Romalılar karasevdaya düşenlere gelincikten yaptıkları içecekleri verir ve bunların aşk acılarını dindireceğine inanırlardı.
Gelincikleri savaş ile bağdaştırmak içimden gelmese de isimleri pek çok savaş hikayesiyle birlikte anılır. Bahar ayları savaş aylarıdır: Mart adı da savaş tanrısı Mars'tan gelmektedir.Gelincikler de bahar çiçekleri olması ve kırmızı renkleri sebebiyle savaşlarla ilişkilendirilmiştir. Gelincikle ilgili birçok kültürde birçok efsane anlatılır. Bunlardan biri de Cengiz Han ile ilgilidir: Cengiz Han bir savaşta düşmanı perişan edip muharebe meydanını kan gölüne çevirdikten kısa bir süre sonra burayı gelinciklerin doldurdukları gözlemlenmiş.
Aynı hikaye yüzyıllar sonra Napolyon ile ilişkilendirilerek anlatılır. Araştırıldığında, çok muhtemeldir ki askerlik tarihi benzer savaş öyküleri ile doludur. Nitekim benzer bir hikâye de Çanakkale savaşları sırasında yaşanmıştır. 1.Dünya Savaşının hemen ardından Gelibolu'nun gelincik tarlasına döndüğü söylenir.
Bu fotografta gelinciğin meyvesi ile kahvaltılarını yapan böcek ve tırtılı suçüstü yakaladım :) |